Beknopte resultaten Summer School 2018


In de laatste week van juni vond de tweede Summer School plaats in het kader van het Pingo Programma. Dit jaar waren we met een grote groep van 23 personen die het veldwerk uitvoerde. Samen hebben we 12 locaties onderzocht, en 2 kernen gestoken voor verder wetenschappelijk onderzoek. Ook hebben we nog een extra boring gedaan in een droogdal. Daarnaast zijn er 23 lezingen verzorgd, door Wim Hoek (UU), Theo Spek (RUG) en Anja Verbers (LBDr).

Het was een bont gezelschap dat zich maandagochtend meldde bij de tent op camping Uteringsveld, Elp, Staatsbosbeheer. 13 Internationale vrijwilligers, uit 9 verschillende landen hadden zich opgegeven voor deze –bijzondere- SIW weken. Zij kwamen voor twee weken naar Nederland, waarbij de eerste week in het teken stond van het Pingo onderzoek en de tweede week in het teken van beheerwerkzaamheden voor Staatsbosbeheer. De meesten hadden nog nooit van pingo’s en pingoruïnes gehoord, hoewel er wel enkele afgestudeerde geologen bij zaten.

Staatsbosbeheer was gastheer en stelde behalve het kampeerterrein ook een tent en fietsen beschikbaar. Landschapsbeheer was trekker van de Summer School en zorgde voor tafels en baken, kookgerei en natuurlijk de begeleiding bij het onderzoek. Het SIW organiseerde deze twee weken en had twee vrijwilligers bereid gevonden die zich om de groep te bekommeren.

Behalve SIWers waren er ook Nederlandse studenten die vanuit de diverse universiteiten deelname aan de Summer School. Daarnaast was er nog een wisselende groep van vrijwilligers die meedraaide in het programma, van onervaren mensen tot zeer ervaren mensen.

Op maandagochtend werd uitgelegd wat de bedoeling was van de Summer School en hoe de werkwijze was. Er werd iets verteld over veiligheid, je werkt met –scherpe- boren en gutsen, maar zeker ook met het oog op teken, muggen, en het veen waarop we ons zouden begeven en wat niet altijd even stabiel is. Ook vertelde Wim Hoek (UU) wat pingo’s en pingoruïnes zijn en waarom we ze willen onderzoeken.

Het onderzoeksgebied lag dit keer in Boswachterij Grolloo, SBB in de beheereenheid Hart van Drenthe. Er werd één uitzondering gemaakt, nl een locatie in het beheergebied Hondsrug. Hier ligt een vrij gave en diepe pingoruïne waar we graag een van de kernen wilde steken.

De te onderzoeken locaties waren voorbereid door Anja Verbers, programmaleider van het Pingo Programma, en afgestemd met Evert Thomas, SBB, i.v.m. begaanbaarheid, gevaar etc..

Anja en de 4 Nederlandsen studenten begeleiden samen de groepjes. Elke keer probeerden we 4 groepjes te vormen, 2 per locatie. Zo konden we relatief veel locaties onderzoeken (zie fig. 1 en 2).

Door het grote enthousiasme van alle deelnemers, hebben we in totaal 12 locaties onderzocht (nummers 176, 204, 274, 409, 508, 521, 606, 680, 837, 917, 751, 1023). Van de 12 zijn er zeker 4 een pingoruïne, 2 waarschijnlijk een pingoruïne en de anderen zijn het niet. Nog niet alle boorgegevens zijn uitgewerkt, dus er kunnen nog geen definitieve uitspraken gedaan worden. We hebben dit jaar de focus gelegd op locaties die een relatie hadden met droogdal-systemen (fig. 3). Dit zijn dalen die zijn ontstaan in het Weichselien, door afstroming sneeuwsmeltwater langs bevroren hellingen. Door opdooi in de zomer perioden kam er smeltwater vrij en stroomde dit, samen met bodemmateriaal langs de helling naar beneden en vormde zo dalsystemen. Het water kon immers door de bevroren bodem niet wegzakken in de ondergrond. Na de laatste ijstijd, toe het klimaat milder werd, ontdooide de bodem en kon het water doorgaans wel wegzakken. De dalsystemen zijn daarom nu –grotendeels- wel droog, vandaar de naam droogdal… Soms bij heftige regen zie je dat ze alsnog wel gebruikt worden om het overtollige water af te voeren.

figuur1

Figuur 1. Het onderzoek gebied van de Summer School in 2018

figuur2
Figuur 2. Het onderzoek gebied van de Summer School in 2018

figuur3
Figuur 3. Geomorfologische kaart, met –mogelijke- pingoruïnes, en in paars de droogdal-systemen

foto
Even een pauze bij het houten bruggetje, dat een nat ‘droogdal’ overspant (foto: Anna Maartje de Boer).

foto locatie 521
Aan het werk in groepjes bij locatie 521, hier zijn ook tv en radio opnamen gemaakt door RTV Drenthe (foto: Anna Maartje de Boer).

Naast het onderzoek was er ook ruimte om even lekker te zwemmen in de Ieberenplas en ’s avonds voor een kampvuur. De groep internationale vrijwilligers was een leuke en gezellige groep, en het klikte enorm goed met alle andere deelnemers.
We kijken daarom et erg veel plezier en voldoening terug op de Summer School en de goede resultaten die het heeft opgeleverd.
Binnenkort volgen er locatie beschrijvingen van de onderzochte locaties!


N.B. de nummers kunt u vrij eenvoudig terug vinden op kaart, rechts op de website. Door in het zoekvenster het nummer in te voeren, zoomed u naar het nummer toe!